រោងចក្រកៅស៊ូចំនួនប្រាំបីនៅកោះស៊ូម៉ាត្រាខាងត្បូងបានបញ្ឈប់ការផលិត ដោយសារតែខ្វះវត្ថុធាតុដើម។ លក្ខខណ្ឌនេះបានជះឥទ្ធិពលដោយ​ការ​ថយចុះផលិតភាពនិងការបំប្លែងការប្រើប្រាស់ដី ព្រមទាំងតម្លៃកៅស៊ូក៏មាននិន្នាការនៅទ្រឹង។

លោក Alex Kurniawan Eddy ប្រធានសមាគមសហគ្រិនកៅស៊ូឥណ្ឌូនេស៊ី (Gapkindo) នៅកោះស៊ូម៉ាត្រាខាងត្បូងបាននិយាយថា ចាប់ពីឆ្នាំ២០១៧ ដល់ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣នេះ ចំនួនរោងចក្រកៅស៊ូដែលបានបិទនៅស៊ូម៉ាត្រាខាងត្បូង បានកើនឡើងដល់ទៅប្រាំបី ជាមួយនឹងសមត្ថភាពផលិត ៣២៣ ០០០តោន/ឆ្នាំ។ ដូច្នេះ រោងចក្រដែលនៅ​សេសសល់នៅស៊ូម៉ាត្រាខាងត្បូងមានចំនួន ២២ រោងចក្រ ដែលមានសមត្ថភាពផលិតបាន១,៦លានតោន/​ឆ្នាំ​។ មូលហេតុ​នៃ​ការ​បិទរោងចក្រ ដោយសាររោងចក្រមិន​អាច​ប្រកួត​ប្រជែងក្នុងការ​​ទទួល​បាន​វត្ថុធាតុដើម​កៅស៊ូ​ពី​កសិករ។ ជាលទ្ធផល  រោងចក្រភាគច្រើនត្រូវបង្ខំចិត្តមិនប្រើប្រាស់សមត្ថភាពផលិតរបស់ខ្លួន ដោយសារកង្វះវត្ថុធាតុដើម។

លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា​ ​អ្នក​ផលិត​កំពុង​មាន​ការ​លំបាក​ក្នុង​ការ​ទទួល​បាន​វត្ថុ​ធាតុ​ដើម ​ដោយសារតែផលិតភាព​ចម្ការ​កៅស៊ូ​ក៏​មាន​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​ខ្លាំង​​ដែរ។ តាម​ការ​ប៉ាន់​ស្មាន​បុគ្គលិក​ជាង ​១ ០០០​នាក់​នឹង​ត្រូវ​បញ្ឈប់​ពី​ការងារ​ ដោយសារ​ការ​ផ្អាកផលិតកម្ម។

បច្ចុប្បន្ន​ទិន្នផលជា​មធ្យម​នៃ​ចម្ការ​កៅស៊ូ​មាន​ត្រឹមប្រមាណ​៦០០​គីឡូក្រាម​ប៉ុណ្ណោះ​/ឆ្នាំ​/ហ.ត​។ នេះនៅឆ្ងាយពីការគិតគឺ១តោន/ហ.ត/ឆ្នាំ មូលហេតុ ដោយសារតែបាតុភូត​ជំងឺជ្រុះស្លឹក​ដែល​មិន​ទាន់​ដោះស្រាយ​បាន​រហូត​មក​ដល់​ពេល​នេះ។ ស្ថានភាពនេះក៏បានជះឥទ្ធិពលធ្វើឲ្យថ្លៃកៅស៊ូមិនមានភាពល្អ​ផង​ដែរ។ បច្ចុប្បន្ន​តម្លៃនៃ​សម្ភារ​កៅស៊ូ​កែច្នៃ ​(​បូកា​)​ លើ​កប៉ាល់​​ប្រហែល ១,៣ដុល្លារអាម៉េរិក​/​គ.ក្រ ចំណែក​​​កសិករ​វិញ​ប្រហែល ០,៥១ដុល្លារអាម៉េរិក​/​គ.ក្រ។ ទន្ទឹម​នឹង​នេះ តម្លៃ​ផល​ចំណេញ​ស្តង់ដារ​សម្រាប់​សហគ្រិន​គឺ ២ដុល្លារអាម៉េរិក​/​គ.ក្រ ហើយ​កសិករគឺ ០,៦៦ដុល្លារអាម៉េរិក​/​គ.ក្រ​។

រោងចក្រចំនួន ៤៥ ត្រូវបានបិទ

ការ​បិទ​រោងចក្រ​កៅស៊ូ​មិន​ត្រឹម​តែ​កើត​ឡើង​នៅក្នុង​កោះ​ស៊ូម៉ាត្រា​ខាង​ត្បូង​ប៉ុណ្ណោះ​ទេ ប៉ុន្តែ​ក៏មាន​នៅតំបន់​ផលិត​កៅស៊ូ​មួយ​ចំនួន​ផង​ដែរ។ សមាគម Gapkindo ក៏បានកត់សម្គាល់ឃើញថា យ៉ាងហោច​ណាស់មានរោងចក្រកៅស៊ូចំនួន ៤៥ បានបិទ​ក្នុង​អំឡុងពេលឆ្នាំ២០១៧ ដល់ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៣​ជាមួយនឹងសមត្ថភាព​ផលិតប្រហែល១,៤លានតោន​​/ឆ្នាំនៅទូទាំងប្រទេស។ ទន្ទឹមនឹងនេះមានរោងចក្រ​​កៅស៊ូចំនួន១០៧ ដែលកំពុងដំណើរការជា​មួយនឹងសមត្ថភាពផលិតសរុបប្រហែល៤,២លានតោន/ឆ្នាំ។ លក្ខខណ្ឌ​ទាំងនេះក៏​បាន​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​ធ្លាក់​ចុះ​នៃ​ការ​នាំ​ចេញនិង​ផលិតកម្ម​ក្នុង​រយៈពេល​ប្រាំមួយ ​ឆ្នាំ​ចុង​ក្រោយ​នេះផងដែរ។

នៅឆ្នាំ២០១៧ ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ីផលិតកៅស៊ូបានប្រមាណ៣,៦៨លានតោន ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០២២ បានថយចុះមកត្រឹម២,៦៥លានតោន។ ដូចគ្នានេះ ដែរកម្រិតនៃការនាំចេញបានថយចុះពី៣,២៧លានតោនក្នុងឆ្នាំ២០១៧ មកត្រឹម ២,០៨លានតោនក្នុងឆ្នាំ២០២២។

ការថយចុះនៃការនាំចេញកៅស៊ូរបស់ឥណ្ឌូនេស៊ីកំពុងត្រូវបានប្រើប្រាស់ដោយប្រទេសផលិតកៅស៊ូផ្សេងទៀតដូចជា ប្រទេសវៀតណាមនិង​ ថៃ​​ដែលបច្ចុប្បន្នកំពុងផលិតកៅស៊ូយ៉ាងសកម្ម ដោយ​សារផលិតភាពដីកៅស៊ូដ៏ល្អរបស់ពួកគេអាចទទួលទិន្នផលបានចាប់ពី១,៥ - ២លានតោន/​ហ.ត​/​ឆ្នាំ។

លោក Alex បាននិយាយបន្ថែមថា ទោះបីជា​ថ្លៃកៅស៊ូ​ពិភពលោកនៅទ្រឹង ប៉ុន្តែជាមួយនឹងផលិត​ភាពកៅស៊ូខ្ពស់ នោះឧស្សាហកម្មកៅស៊ូរបស់ពួកគេនៅតែអាចរក្សាបាន។ លើសពីនេះទៀតមានគោលនយោបាយឧស្សាហកម្មប្រកបដោយនិរន្តរភាព ដែលបណ្តាប្រទេសនៅអឺរ៉ុបទទួលយកតែទំនិញពីកសិកម្មតែប៉ុណ្ណោះ ដែលមិនមែនជាការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។ ជាការពិតណាស់គោលនយោបាយនោះនឹងមានបន្ទុកធ្ងន់។ បច្ចុប្បន្ននេះឧស្សាហកម្ម​កៅស៊ូ​របស់​ឥណ្ឌូនេស៊ី​កំពុង​ស្ថិត​ក្នុង​ស្ថានភាព​ធ្ងន់ធ្ងរ។

លោក Irwan អាយុ៤០ឆ្នាំ ជាកម្មករកៅស៊ូនៅស្រុក Payaraman និងស្រុក Ogan Ilir Regency បាននិយាយថា ជំងឺជ្រុះស្លឹកបានធ្វើឱ្យទិន្នផលដំណាំ របស់គាត់ធ្លាក់ចុះពី ៧០គ.ក្រ/ហ.ត/សប្តាហ៍ មកនៅ​ត្រឹម ៥០គ.ក្រ/ហ./សប្តាហ៍។ បាតុភូតនៃជំងឺជ្រុះស្លឹកនេះ មិនត្រឹមតែកើនឡើងពីមួយដង/ឆ្នាំប៉ុណ្ណោះទេ គឺឡើងដល់ទៅបួនដង/ឆ្នាំ។

ថ្លៃ​កៅស៊ូ​សម្រាប់​កសិករ​ក៏​មាន​តម្លៃ​ទាប​ដែរ​ គឺ​ចន្លោះ​ពី ០,៤៨ ទៅ ០,៥១ដុល្លារអាម៉េ​រិក/គ.ក្រ។ លក្ខខណ្ឌ​នេះ​ធ្វើ​ឲ្យ​កសិករ​ខ្ជិល​ចៀរ​កៅស៊ូ ដោយធ្វើ​​ជាអ្នកប្រមូលផលអំពៅវិញ ដើម្បីបំពេញតម្រូវការ ប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគេ។

លោក Rudi Arpian អ្នកវិភាគជាន់ខ្ពស់ផ្នែកហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនិងបរិក្ខារកសិកម្មនៅការិយាល័យ កៅស៊ូស៊ូម៉ាត្រាខាងត្បូងបាននិយាយថា ដោយ​សារថ្លៃកៅស៊ូនៅទ្រឹងនិងផ្ទៃដីផលិតភាពទាប កសិករក៏បានសម្រេចចិត្តប្តូរមុខទំនិញផ្សេងទៀត។ បច្ចុប្បន្នទិន្នន័យបានបង្ហាញថា ផ្ទៃដីដាំកៅស៊ូនៅស៊ូ​ម៉ាត្រា​ភាគខាងត្បូងបានថយចុះពី ១,៣លានហិកតា​ក្នុង​ឆ្នាំ​២០១៨ មកត្រឹម ៩០០ ០០ហិកតា។ កសិករ​ភាគ​ច្រើន​បាន​ប្តូរ​ទៅ​ដាំ​ដូង​ប្រេង។ ​យើងនៅតែបន្ត​ខិតខំ​ស្នើសុំជំនួយពីរដ្ឋាភិបាលកណ្តាល ដើម្បីទប់​ស្កាត់ការធ្លាក់ចុះនៃផ្ទៃដីកៅស៊ូ។ ឧទាហរណ៍៖ កម្ម​វិធីសមាហរណ៍កម្មកសិកម្មក្រៅពីកៅស៊ូកសិករ​ក៏​អាចដាំដំណាំផ្សេងទៀតជាមួយនឹងប្រព័ន្ធអន្តរដំណាំ ដូចជាដំណាំសាកវប្បកម្ម ស្រូវ និងការចិញ្ចឹម​សត្វ​ជាដើម។ វិធីនេះកសិករមិនចាំបាច់កាប់​ដើមកៅស៊ូ​ឡើយ។

​កៅស៊ូ​នៅតែជាក្តីសង្ឃឹម​សម្រាប់ពេល​អនាគត ​ព្រោះ​នៅតែ​មាន​ចំណែកដ៏​ធំក្នុង​ទីផ្សារ។ អ្វី​ដែល​នៅ​​សេសសល់​គឺ​ការ​លើក​កម្ពស់​គុណភាព រួម​ទាំង​ការ​ដាំកៅស៊ូ​​ឡើងវិញជាលក្ខណៈសួន។ ប្រសិន​បើ​អ្នក​រាល់​គ្នា​ប្តូរ​ពីកៅស៊ូ​ទៅ​ជា​ដូងប្រេង វា​ប្រាកដណាស់​នៅ​ថ្ងៃ​អនាគត​ថ្លៃនឹង​ធ្លាក់​ចុះ។

ប្រសិនបើស្ថានភាពនេះមិនត្រូវបានដោះស្រា​យភ្លាមៗទេ​ នោះកោះស៊ូម៉ាត្រា​ខាងត្បូង​នឹង​លែងជាប្រទេសផលិតកៅស៊ូធំជាងគេក្នុងប្រទេស​ ឥណ្ឌូនេស៊ី​ទៀតហើយ ដោយសារកសិករជាច្រើន​បានប្តូរទៅមុខទំនិញផ្សេងទៀត។ កុំ​ទុក​ឲ្យ​ឈ្មោះ​ហៅ​ក្រៅ​នោះក្លាយ​ទៅជា​ការ​ចង​ចាំ។

លោក Erry Yulian T Adesta អធិការរង​នៃ​សាកលវិទ្យាល័យ Indo Global Mandiri Palembang ជឿជាក់ថា ដល់ពេលហើយសម្រាប់ភាគី​ពាក់ព័ន្ធ ទាំងអស់ត្រូវតែមានការពិភាក្សាគ្នាដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ។ កម្មន្តសាលផ្នែកលំហូរខាងក្រោម​គឺ​ជា​គន្លឹះដ៏សំខាន់ ​ដូច្នេះគ្មានការពឹង​ផ្អែកតទៅ​ទៀត​ទេ។ ការសិក្សានេះតម្រូវឲ្យធ្វើនាវានុវត្តន៍ ដោយរដ្ឋាភិបាល​ជាអ្នកសម្របសម្រួល ហើយឧស្សាហកម្មនឹងធ្វើឱ្យវាកើតឡើង ដូច្នេះអាចនឹងឈានទៅដល់ទីផ្សារបាន។

ជាទូទៅកម្មន្តសាលផ្នែកលំហូរខាងក្រោមមានគោលបំណងបន្ថែមតម្លៃដល់ផលិតផលទំនិញ ដើម្បីកុំឱ្យវាផ្អែកលើវត្ថុធាតុដើមតែមួយមុខ។ តាមមធ្យោបាយនេះថ្លៃកៅស៊ូអាចនឹងកើនឡើង ហើយឧស្សាហកម្មអាចមានភាពរស់រវើកម្តងទៀត។ រដ្ឋាភិបាលចាំបាច់ត្រូវបង្កើតគោលនយោបាយនិងបទប្បញ្ញត្តិសមស្រប ដើម្បីសម្រេចបាននូវចក្ខុវិស័យនេះ៕